Marianne Pinckaers
31 mei: flinke regenbuien trekken over Delft. Door de wateroverlast moet zelfs het stadskantoor ontruimd worden. En alsof de organisatie het had zien aankomen: op deze dag verzamelen zich aan de rand van Delft studenten, leerlingen uit het voortgezet onderwijs, militairen en onderzoekers bij de proeftuin Flood Proof Holland. Hier zullen ze oefenen met innovatieve tijdelijke waterkeringen en het leggen van zandzakken.
Het idee voor deze waterkeringen ontstond vijf jaar geleden, toen Duitsland flinke overstromingen bevocht. De gangbare methode, het leggen van zandzakken, is zwaar: natte zandzakken wegen tot 20 kg per stuk. ‘Dat kan beter’, dachten de uitvinders. Ze ontworpen eenvoudig op te zetten tijdelijke waterkeringen.
Toch zet de Unie van Waterschappen de keringen nog niet in. ‘Eerst moeten de technieken uitgebreid getest worden voordat ze erin investeren’, zegt Michiel van Haersma Buma, Dijkgraaf van Delfland. Daarom is Flood Proof Holland opgezet. Dit terrein telt zes bassins die kunnen overstromen, om zo de effectiviteit van nieuwe technieken te testen en hiermee te kunnen oefenen.
Vandaag nemen de scholieren, studenten en militairen het tegen elkaar op in twee wedstrijden, georganiseerd door VP Delta, Rijkswaterstaat, de Unie van Waterschappen, Defensie en de TU Delft, om zo de nieuwe technieken te demonsteren. ‘We hebben steeds meer problemen met wateroverlast’, zegt majoor Aarnout Mijling. ‘Dus het is belangrijk dat we de jeugd enthousiast maken voor het vak, zodat deze later de kennis behoudt en vergroot.’
De eerste wedstrijd begint. De teams moeten zandzakken tot een hoogte van 0,5 m leggen. Elk team krijgt een eigen handicap. En dan is er nog het onderscheid tussen teams van getrainde militairen of ongetrainde scholieren. Famke van der Meer is een van de deelnemende scholieren: ’We hebben onderzoek gedaan hoe je het beste zandzakken kan leggen. Maar op het internet stonden allemaal verschillende technieken, dus hebben we afgekeken van de militairen.’ Hoewel de stromende regen het bouwen van de tijdelijke waterkeringen een extra realistische tint geeft, besluit de organisatie de eerste wedstrijd voortijdig te staken, waarbij er toch een duidelijk resultaat uit rolt: een groter team is even effectief als een getraind team.
De zon breekt door en de tweede wedstrijd start. Na een korte uitleg over de keringen haasten scholieren en studenten zich om in een half uur tijd zoveel mogelijk zandzakken neer te leggen; de militairen gaan met slechts een paar teamleden aan de slag met de innovatieve waterkeringen, die ze binnen de kortste keren hebben opgezet.
De militairen demonstreren vier uitvindingen: de boxbarrier, de mobiele dijk, de slamdam en de tubebarrier. De boxbarrier bestaat uit plastic dozen waarin 270 l water past. Het gewicht van het water en de rubberprofielen onder de dozen geven ze weerstand tegen het water. ’De militairen waren iets te enthousiast’, lacht uitvinder Bas Reedijk. ‘Ze vulden een doos voordat de deksel erop zat. Dus die dijde uit en nu past de deksel er niet meer op. Maar het werkt nog wel hoor.’
De mobiele dijk bestaat uit twee buizen gevuld met water die aan elkaar vastgemaakt zijn met een net. De twee buizen kunnen daardoor los van elkaar bewegen en in bochten gelegd worden als waterkering. De slamdam heeft een vergelijkbare techniek: een zak met een membraan waardoor er twee compartimenten gevuld met water ontstaan. Het water duwt het voorste compartiment omhoog, dat op zijn beurt het achterste compartiment de grond in duwt.
Bij de tubebarrier wordt een buis met bogen opgespannen. Het water stroomt via de gaten aan de voorkant naar binnen, waardoor de buis zwaarder wordt. ’Het werkt net als een kinderbadje’, legt de uitvinder Robert Oud uit. ‘Eenmaal gevuld met water is het nauwelijks nog te verplaatsen.’
Na het half uur gaan de sluizen open en vullen de bassins langzaam. De zandzakken zijn niet bestand tegen de grote hoeveelheden water, maar de innovatieve waterkeringen houden het allemaal vol. De jury van WTEC verkiest Slamdam als winnaar; de scholieren gaan naar huis met de publieksprijs. Maar de Unie van Waterschappen heeft wellicht de mooiste prijs: het in actie zien van de vier innovatieve tijdelijke waterkeringen.
