Vakopleiding met baangarantie

Mischa Brendel

Op 26 maart behaalden de eerste drie studenten van de Techniek­Fabriek van NedTrain hun diploma. Misschien wel leuker nog dan het diploma was dat ze alledrie ook meteen een baan aangeboden kregen binnen het onderhoudsbedrijf van spoorwegmaterieel.

Sinds twee jaar biedt NedTrain een tweejarige mbo-opleiding mechatronica ni­veau 2 aan in Amsterdam en in Zwolle, waarbij leerlingen die hun diploma behalen ook zeker zijn van een baan, meestal op de locatie van hun voorkeur. De opleiding, die in samenwerking met het ROC van Twente is opgezet, blijkt een groot succes. In het eerste jaar had NedTrain ruimte voor vijftig leerlingen; daarna was er ruimte voor zo’n dertig leerlingen per jaar.

De reden dat NedTrain op deze manier mensen werft, is in de eerste plaats de vergrijzing die ook bij het NedTrain-personeel optreedt. ‘We hebben heel loyale medewerkers. De gemiddelde leeftijd van onze monteurs zit boven de 50 en 35 tot 40 dienstjaren is geen uitzondering’, vertelt Saskia Scheffers, productiemanager Noordoost bij NedTrain.

In de tweede plaats scheelt het NedTrain veel tijd om de opleiding op deze manier in te richten, omdat personeel niet ingewerkt hoeft te worden: de leerlingen die de TechniekFabriek verlaten, hebben naast hun diploma mechatronica niveau 2 ook NedTrain-specifieke opleidingen gehad. De afgestudeerden zijn hierdoor na hun opleiding direct inzetbaar bij het bedrijf.

Een belangrijk onderdeel van de opleiding en iets dat ook bij de grootste klant van NedTrain, NS, hoog in het vaandel staat, is duurzaamheid. Dat beperkt zich niet tot het scheiden van afvalmaterialen: veel onderdelen van treinen kunnen worden hergebruikt. Zo worden uit de oude bekleding van de bekende groene banken tassen gemaakt.

NS besteedt zelf ook veel aandacht aan duurzaamheid bij het (rij)gedrag van machinisten en conducteurs, vertelt Carola Wijdoogen, directeur duurzaam ondernemen bij NS: ‘We doen daar veel mee in de machinisten- en conducteurs­opleidingen en in de vorm van verschillende tools, maar het grootste deel laten we aan onze mensen zelf over. Een machinist of conducteur weet zelf het beste hoe hij of zij de aangereikte kennis en hulpmiddelen rond energiezuinig rijden zo efficiënt mogelijk kan toepassen.’ Volgens Wijdoogen is het daarom vooral belangrijk dat het personeel zich bewust is van het belang van duurzaamheid. ‘De NS heeft een jaarlijks elektriciteitsverbruik van circa 1,2 TWh’, licht ze toe. ‘Dat zegt mensen doorgaans niet zoveel, dus maken we het concreet door uit te leggen dat dit ongeveer gelijk is aan het jaarlijkse elektriciteitsverbruik van Amsterdam. Dát zegt mensen wel iets.’

Ook bij het reviseren van treinen valt veel duurzaamheidswinst te behalen. ‘Bij deze revisies kijken we ook heel goed naar de manier waarop onderdelen vervangen kunnen worden’, aldus Wijdoogen. ‘Als je een stoel uit één geheel maakt, dan moet je de hele stoel vervangen als het zitgedeelte beschadigd is. Als je het zitkussen los kan vervangen, dan scheelt je dat veel materiaal.’

Een ander groot besparingspunt zijn de moderniseringen van treinen. Zo zijn de oude NS-dubbeldekkerstoptreinen na de modernisering tot de nieuwe intercitydubbeldekkers 9 % energiezuiniger geworden. Deze energiebesparing zit onder meer in de toepassing van een warmtepomp voor het klimaatsysteem, legt Marga van Beek, communicatieadviseur Duurzaam bij NedTrain, uit. ‘Hiermee besparen we met het klimaatsysteem 35 tot 40 % energie ten opzichte van een conventionele installatie.’

Sinds anderhalf jaar werkt NedTrain ook bewust aan het duurzaam opstellen van treinen op de emplacementen. Scheffers: ‘Er werken op de emplacementen verschillende ploegen aan de treinen die zich met verschillende zaken bezighouden. Eerder dacht men vaak ‘laat het licht en de verwarming maar aan voor de volgende ploeg’, maar nu zetten we echt in op het zo energiezuinig mogelijk laten staan van de treinen. Dat betekent verwarming en lichten uit en deuren dicht.’ Aangezien het om enkele duizenden treinen gaat die bijna elke nacht stilstaan voor onderhoud, levert dat jaarlijks een fikse besparing op.

NS wil in 2020 50 % energie-efficiënter rijden ten opzichte van 2005. Wijdoogen: ‘Momenteel zitten we op ongeveer 30 % en we hebben goede hoop dat het ons gaat lukken.’