Peter Baeten
‘Het einddoel is dat deze vliegtuigjes net zo alledaags worden als een iPhone. Je vriendin is bijvoorbeeld de huissleutel vergeten. Je pakt je drone uit je binnenzak, toetst haar locatie in, en het vliegtuigje brengt de sleutel netjes naar haar toe’, vertelt Bart Remes, projectÂcoördinator van het MAVLab van de TU Delft.
Deze visie van Remes zal nog wel even op zich laten wachten, maar dat er flinke stappen in die richting worden gezet, is duidelijk. De TU Delft heeft nu bijvoorbeeld de allerkleinste automatische piloot ter wereld ontwikkeld, waarmee zeer kleine onbemande vliegtuigjes een vooraf ingevoerde route geheel zelfstandig kunnen vliegen, inclusief opstijgen en landen.
Dit begint bij Google Earth. Daarin geef je de gps-coördinaten in waarlangs het vliegtuigje moet reizen. Dit stijgt vervolgens zelf op en vliegt autonoom langs de punten die je hebt ingegeven. In de tussentijd kan het vliegtuigje informatie verzamelen en doorgeven, bijvoorbeeld met een cameraatje.
De onderzoekers van het MAVLab zijn al jaren bezig met de miniaturisering van dit soort UAV’s (Unmanned Aerial Vehicles), ook wel drones genoemd. Die miniaturisering gaat in Delft zo ver dat men spreekt van MAV’s (Micro Aerial Vehicles). De nu ontwikkelde automatische piloot (LISA S) weegt bijvoorbeeld slechts 1,9 gram. Op een oppervlakte van ongeveer 20 bij 20 mm bevinden zich onder meer de rekenchip, datalink, gps-faciliteiten en diverse sensoren, zoals gyroscoop, accelerometers, hoogtemeter en magnetometer. De automatische piloot is nu ingebouwd in een helikoptertje (ongeveer 20 cm lang), dat overigens nog geen cameraatje bevat. Het ging er in eerste instantie om te demonstreren dat de minuscule automatische piloot ook echt werkt.
‘Het is de kleinste open source automatische piloot ter wereld’, zegt Remes. ‘De gebruikte software is dus openbaar. We kunnen vermoeden dat er in de militaire wereld misschien nog wel kleinere autopilots bestaan, maar dat weten we gewoon niet zeker. We kiezen er princiÂpieel voor om de software openbaar te maken. Wij richten ons op civiele toepassingen, niet op militaire.’
Een van die civiele toepassingen is de landbouw. Onbemande vliegtuigjes met automatische piloot worden daar nu al veelvuldig gebruikt. Boeren laten de onbemande vliegtuigjes daarbij metingen verrichten en beelden maken van de toestand van hun velden. Op die manier brengen ze heel nauwkeurig in kaart waar ze bijvoorbeeld pesticiden moeten sproeien en waar niet, of minder. Dat maakt de bedrijfsvoering efficiënter. ‘Dat is de laatste jaren echt een hype’, vertelt Remes.
Die landbouwtoepassingen betreffen overigens veel grotere vliegtuigjes dan het helikoptertje waarin de mini-autopilot LISA S nu is ingebouwd. Maar het verkleinen van de automatische piloot is ook daar nuttig. Als er minder gewicht en ruimte wordt ingenomen door de automatische piloot, is er immers meer ruimte voor andere apparatuur, zoals camera’s.
Een andere interessante toepassing is bij rampsituaties. Bij een ingestort gebouw zouden hulpverleners dan bij wijze van spreken een MAV bij zich kunnen dragen, die poolshoogte kan gaan nemen. ‘Er is bij die situaties dan nog wel een complicatie’, zegt Remes ‘want in een gebouw kun je geen gps-signalen ontvangen. Binnen in het gebouw moet het vliegtuigje dus autonoom kunnen vliegen en bijvoorbeeld obstakels kunnen zien en ontwijken. Die mogelijkheid moet dan worden toegevoegd. Met autonoom vliegen zijn we hier ook al jaren bezig, bijvoorbeeld in de diverse Delfly-projecten.’
Ook de hobby-markt is commercieel interessant. Er worden jaarlijks al miljoenen hobby drones verkocht. En dat lijkt te gaan toenemen. Volgens Remes liggen de prijzen van dit soort MAV’s nog maar op enkele honderden euro’s. ‘De markt zal er echt zijn voor deze technologie’, zegt hij. ‘De echte killer app kennen we nu nog niet. Maar dat gaat altijd zo bij technologie. De bedenker van de computer had ook geen idee.’
Het Amerikaanse bedrijfje 1bitsquared gaat de autopilot vanaf december produceren.
