Thomas van de Sandt
‘Investeren in innovatie is een keiharde must in tijden van een drastisch veranderende markt’, schrijft Arcadis in een reactie op de r&d-enquête van TW.
Dat blijkt wel uit de 6 % die de bedrijven uit de top dertig het afgelopen jaar meer besteedden aan onderzoek en ontwikkeling. Grote bedrijven als Philips (+ 7 %), ASML (+ 7 %), NXP (+ 9 %) en Akzo Nobel (+ 8 %) investeerden allen meer in r&d in tijden van economische tegenwind. Zij zijn doordrongen van het idee dat innovatie nodig is om in te kunnen spelen op de snelle veranderingen op de markt als gevolg van de crisis. De bedrijven die relatief het meest hun onderzoeksbudget opschroefden, waren Arcadis (+ 36 %), Synthon (+ 40 %) en Demcon (+ 41 %).
De Nederlandse tak van het in zwaar weer verkerende Tata Steel investeerde juist 13 % minder in onderzoek en ontwikkeling dan het jaar ervoor. In IJmuiden ging eind vorig jaar wel een Hisarna-proefinstallatie in gebruik, waarmee het staalbedrijf de eerste stap zet richting een hele nieuwe en energiezuiniger manier van ijzerproductie.
Het is slechts één voorbeeld van de brede waaier aan onderzoeksprojecten waar het Nederlandse bedrijfsleven zich het afgelopen jaar mee bezig hield. Zo ontwikkelde Unilever een productiemethode voor margarine met een betere smaak en textuur en een lager vetgehalte, maakte IHC Merwede de werkpalen die baggerschepen op de bodem verankeren bestand tegen noodweer, werkte Lely aan een automatisch veevoedersysteem, Fokker aan een lichtgewicht vliegtuigstaart van composiet, VDL aan een nieuwe generatie waferhandler voor chipmachines en Movares aan een open source spoorwegbeveiliging.
De top dertig was in 2012 samen goed voor 5.661 octrooien, waarvan de nummer één Philips er maar liefst 3.928 voor zijn rekening nam.
Bij de top dertig van onderzoeksinstituten was geen stijging van het onderzoeksbudget waarneembaar ten opzichte van het jaar ervoor. Individuele uitschieters als Marin (+ 11 %), Wetsus (+ 14 %) en IPA (+ 17 %) hadden wel meer geld te besteden. Daar tegenover staan echter instituten als het J.M. Burgerscentrum (- 17 %), EPL (- 36 %) en het Debye Instituut (- 47 %) die flink in moesten leveren.
Vorig jaar leek het nog dat de instituten meer geld wisten op te halen uit het bedrijfsleven, maar in 2012 zakte het aandeel van onderzoek uit de derde geldstroom (privaat gefinancierd) weer van gemiddeld 52 % naar 48 %, hetzelfde niveau als in 2009 en 2010.
Koploper van de instituten wat betreft octrooien is TNO, met 112 nieuwe octrooien in 2012. ECN had met zes bedrijfjes de meeste spin-offs in 2012 en FOM noteerde met 1.634 de meeste technisch-wetenschappelijke publicaties.
In de lijst zijn de cijfers van SBR en CURNET samengevoegd, omdat deze twee organisaties op vier maart 2013 zijn gefuseerd.
