Christian Jongeneel
Na jaren van getouwtrek lijkt het erop dat het statiegeld op pet-flessen gaat verdwijnen ten faveure van de Plastic Hero containers die de afgelopen jaren in het straatbeeld zijn verschenen. Dat is jammer, niet alleen omdat de hoeveelheid zwerfafval (op te ruimen op kosten van de belastingbetaler) naar verwachting zal toenemen, maar ook omdat het een keuze betekent voor laagwaardige technologie in plaats van innovatie.
De strijd tegen het statiegeld wordt sinds jaar en dag gevoerd door sommige supermarkten en frisdrankfabrikanten onder aanvoering van het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL), met als argument dat het een tijdrovend en kostbaar systeem is. Milieuorganisaties en andere belanghebbenden zijn juist vóór, omdat statiegeld zwerfvuil voorkomt en het hergebruik van plastic hoogwaardiger is. Immers, via het statiegeldsysteem komt pet gesorteerd terug, terwijl in de Plastic Hero containers verschillende soorten kunststof door elkaar belanden, zodat er alleen laagwaardig plastic van te maken valt voor bermpaaltjes en dergelijke.
Het meest geavanceerde statiegeldsysteem is dat van supermarkt Aldi, dat flessen in de innamemachine plet, wat scheelt in de opslag- en transportkosten. Aldi en concurrent Lidl maken winst op de recycling van pet-flessen (zo’n drie cent per stuk, aldus een rapport van CE Delft vorig jaar) en zijn daarom voorstander van het statiegeldsysteem. Of liever gezegd: waren. Website P+ onthulde vorig jaar dat Lidl en Aldi door het CBL en Coca-Cola compensatie voor hun verlies is aangeboden in ruil voor het staken van hun verzet tegen de afschaffing van het statiegeld.
Aldi en Lidl hebben het relatief makkelijk, omdat ze alleen huismerken verkopen. Andere supermarkten voeren meerdere merken, waardoor het retoursysteem administratief ingewikkelder is, ook omdat een fles cola van de ene supermarkt bij de andere ingeleverd kan worden.
Maar als het alternatief is om alles in de Plastic Hero container te gooien, let niets de supermarkten om machines zoals die van Aldi te installeren en zo een schone pet-stroom te creëren. Als op alle flessen dezelfde hoeveelheid statiegeld zit, is ook de onderlinge afrekening eenvoudig. Aan een vorm van emballage zitten de supermarkten sowieso vast, omdat de bierfabrikanten niet van plan zijn afscheid te nemen van hun flesjes.
Kortom, het verzet tegen statiegeld (en de angst dat ook kleine flesjes en blikjes eronder gaan vallen) wordt ingegeven door luiheid. Er is technologie beschikbaar om het vermeende probleem efficiënt en kosteneffectief op te lossen, maar men is te beroerd om daarin te investeren.
Het is een raadsel waarom de Tweede Kamer de industrie ooit de worst heeft voorgehouden dat statiegeld zou kunnen verdwijnen als de Plastic Hero een succes werd. Waarom zou je als land dat bij de topinnovatoren van de wereld wil horen een geavanceerd recyclingsysteem willen inwisselen voor een middelmatig?
