Sluis Eefde hersteld

Indra Waardenburg

Bijna drie maanden nadat de sluisdeur in Eefde in de nacht van 2 op 3 januari naar beneden kwam zetten, is de sluis weer hersteld. Ten behoeve van het scheepvaartverkeer in het Twentekanaal, zorgde Wagenborg Nedlift voor een tijdelijke hefinstallatie, die ongeveer anderhalve maand in bedrijf was.

‘Vlak nadat het gebeurd was, kregen we al het verzoek snel te komen kijken, want de kans was groot dat er een tijdelijke oplossing verzonnen moest worden’, vertelt Wouter Ormel, manager engineering bij Nedlift. Door het vallen van de sluisdeur lagen 42 schepen, op weg naar de IJssel, vast in het Twentekanaal. Toen na grondige inspectie bleek dat de sluisdeur van 96,3 ton nog intact was gaf Rijkswaterstaat Nedlift groen licht voor de noodoplossing.

Een rupskraan, met een maximale capaciteit van 400 ton, werd ingezet om de deur te hijsen. Het bedrijf werkte hierbij niet met standaard hijsstroppen; ze bevestigde op maat gemaakt stalen hijsoren aan de kraanhaak waar vervolgens op maat gemaakte staalstroppen aan vast kwamen te zitten. ‘Het gaat toch om meerdere hijsen per dag, over een vrij lange periode. De noodoplossing moest berekend zijn op enkele duizenden hijsen, zonder tussentijdse vervanging van de staalstroppen’, zegt Ormel.

Eén van grootste uitdagingen van het project was de borgingsconstructie om de sluisdeur in de hoogste stand te zekeren. Hiervoor maakte Nedlift gebruik van hydraulisch aangedreven cilinders en zware borgassen die zij bovenop de portaalconstructie plaatsten. Twee operators bedienden deze cilinders, waardoor de sluisdeur na het hijsen gezekerd was en het gewicht van de deur op het portaal rustte. Ormel: ‘Het portaal is volledig gestabiliseerd en met kabels geschoord om voorbereid te zijn op onverwachts noodweer. Daarnaast maken we gebruik van vijzelhout om de brug, waar een deel van het portaal op staat, extra te ondersteunen.’

Op maandag 6 februari, drie weken nadat RWS de opdracht had gegeven, ging de tijdelijke oplossing in bedrijf. Het schip de Nautictrans, dat zich tijdens de val van de sluisdeur in januari in de sluiskolk bevond, mocht hierbij als eerste geschut worden. De tijdelijke hijsconstructie was tot 17 maart van kracht waarna de sluis opnieuw een week dichtging voor ombouw naar de definitieve situatie en demontage van de noodconstructie.

De reden dat de sluisdeur begin januari naar beneden kwam is nog onbekend. TNO doet onderzoek naar de zaak, in opdracht van Rijkswaterstaat, waarbij de resultaten begin april openbaar gemaakt worden. ‘Het beeld dat door sommige media is geschetst dat de ketting zou zijn gebroken is in ieder geval niet juist’, vertelt Ab Brandsen, projectleider bij Rijkswaterstaat, ‘Voor de uiteindelijke oorzaak of mogelijk een combinatie van factoren zullen we het TNO­­-
onderzoek af moeten wachten.’

Janssen-Venneboer, de hoofdaannemer voor de herstelwerkzaamheden aan de sluis, heeft de gehele aandrijflijn van de sluisdeur bij het benedenhoofd (sluis aan de kant van het lage water) aangepakt. Daarnaast is de ophanging bij het bovenhoofd preventief vervangen. ‘Rijkswaterstaat wil herhaling natuurlijk voorkomen’, aldus Ormel.

UPDATE (04-04-2012):

Het naar beneden vallen van de sluisdeur is te wijten aan een constructiefout tijdens de aanleg van de sluis. Dit concludeert TNO naar aanleiding van het door hun gedane onderzoek. Doordat de krachten niet goed verdeeld waren kwam er teveel spanning op de draadstang, die de hefdeur bevestigde aan de evenaarsconstructie (tussenstuk die de deur met de kabels en ketting verbindt).