Gerald Schut
Shell moet in 2030 van de Nederlandse rechter op verzoek van Milieudefensie zijn CO2-uitstoot met 45% reduceren om ‘het recht op leven en een ongestoord gezinsleven van de Nederlandse ingezetenen en de inwoners van het Waddengebied’ te beschermen. Publicist en geofysicus Jilles van den Beukel noemt het op Energeia terecht ‘Een ongemakkelijk vonnis’.
Shell moet niet alleen zijn eigen uitstoot (scope 1) reduceren, maar heeft ook een ‘zwaarwegende inspanningsverplichting’ om de uitstoot van leveranciers (scope 2) en consumenten (scope 3) met 45% te reduceren. Vooral dat laatste knelt, want olie is bij uitstek een goedje, waarbij de CO2-uitstoot vooral uit de uitlaat van automobilist komt en niet zozeer uit de schoorsteen van Shell.
De CO2-uitstoot van een liter benzine zit voor 20% in ‘Well-to-Tank’ (scope 1 en 2 dus) en voor liefst 80% in ‘Tank-to-Wheel’ (scope 3 dus: de autorijder). Bij diesel is het een kwart versus driekwart. Zou het niet logischer geweest zijn een bedrijf voor de rechter te slepen, waarbij de CO2-uitsoot wél vooral uit de fabrieksschoorsteen komt? Bij Shell geldt in feite het Bijbelse: ‘Huichelaar, ziet gij dan wel de splinter in het oog van de ander, maar niet de balk in uw eigen oog?’ We doen er goed aan om te beseffen dat de balk in ons eigen oog altijd 4 maal zo groot is als het houtwerk in het oog van Shell.
Moet Shell nu op tankstations bordjes gaan ophangen met ‘Serieus, hebt u echt zo’n dikke patserbak nodig?’ of een sticker met de tekst ‘klimaatcrimineel’ plakken op de spiegels in het toilet? Als wij auto’s zouden kopen die half zo zwaar zijn als nu, zoals in de jaren ’80, zou Shell klaar met zijn ‘zwaarwegende inspanningsverplichting’. Gewoon een Peugeot 205 met een moderne motor. Dezelfde afweging geldt natuurlijk voor de onvolprezen Dacia Spring, de eerste EV van minder dan 1000 kg, in plaats van een Tesla, die 2,5 maal zo zwaar is. Maar Tesla zit niet in de beklaagdenbank voor het maken van nodeloos zware auto’s.
Volgens Van den Beukel kan Shell de eigen uitstoot vrij eenvoudig met 45% reduceren door een combinatie van minder methaanlekkages, groene energie voor raffinaderijen en iets minder productie. Maar 45% reduceren van wat er uit onze uitlaat komt, dat is andere koek. Van den Beukel wijst erop dat 1,5-graden-scenario’s 45% reductie voor de wereld als geheel voorschijven, maar niet voor de olie en gassector. Die moeten dan op 20% (olie) en 10% (gas) zitten. Kolen moeten in 2030 wereldwijd met 60% gereduceerd zijn en in rijke landen volledig zijn verdwenen. Ondertussen hebben wij als consumenten ons eigen huiswerk wel heel gemakkelijk bij Shell over de heg gegooid.
