Nuon opent tweede duurzame koudecentrale

Mischa Brendel

Energiebedrijf Nuon heeft in Amsterdam Zuidoost haar tweede koudecentrale geopend. Net als de Nuon-koudecentrale in de Amsterdamse Zuidas levert ook deze centrale koelte aan bedrijven. Maar in tegenstelling tot de eerste heeft deze centrale ook een koeltoren op het dak.

Het lijkt inmiddels een koud kunstje voor Nuon: het ontwerpen en bouwen van een koudecentrale die haar koelte uit een plas haalt. Nadat het energiebedrijf dit eerder deed in de Nieuwe Meer in de Amsterdamse Zuidas, is het nu de beurt aan de Ouderkerkerplas (ten oosten van Amstelveen) om koelte te leveren voor omliggende bedrijven. Toch bleek de bouw van de tweede koudecentrale, die de naam The Ice Cube heeft gekregen, een flinke uitdaging.

 

‘De bouw van zo’n centrale is een hele grote investering’, vertelt Marnix van Alphen, manager bij Nuon. ‘De bouw van de centrale en de aanleg van de nodige infrastructuur hebben zo’n veertig miljoen euro gekost. We verwachten dit binnen 20 tot 25 jaar terugverdiend te hebben, maar daar zit wel enige onzekerheid in.’ Die onzekerheid zit hem in de bereidwilligheid van bedrijven om koude af te nemen bij Nuon. Er zijn al verschillende bedrijven die koelte bij de centrale afnemen, waarvan ING en Endemol twee belangrijke klanten zijn. Toch kunnen er nog een stuk meer klanten bij: The Ice Cube zit pas op een zesde van zijn maximum vermogen van 60 MW. 

Het principe van de duurzame koudecentrale is eenvoudig, legt onderhoudstechnicus Jarno van Westreenen uit. ‘Warmtewisselaars bestaan al heel lang; hier is niets nieuws aan. Wat wij doen is simpelweg de koude uit de natuur halen. De technische uitdaging is vooral het aanleggen van de infrastructuur.’ In totaal heeft Nuon circa tien kilometer pijpleiding aangelegd om bedrijven in een straal tot 2,5 km van koude te kunnen voorzien. De koudecentrale zelf heeft hiervoor drie gesloten buizensystemen. Het eerste systeem pompt water diep in de Ouderkerkerplas op. Dit water heeft een temperatuur van vijf à zes graden Celsius. Via warmtewisselaars wordt het tweede gesloten watersysteem – het water dat naar de klanten gaat – afgekoeld tot deze temperatuur. Het opgewarmde water (vijftien tot zestien graden) van de Ouderkerkerplas gaat weer terug naar buiten en wordt nabij de oppervlakte van de plas teruggestort. Het warmere water zakt weer richting de bodem naarmate het afkoelt.

 

Het vrijkomen van fosfaten uit de bodem van de plas leek in eerste instantie een probleem: door het rondpompen van het Ouderkerkerplaswater zouden deze fosfaten aan de oppervlakte komen en voor algengroei zorgen. Nuon heeft dit opgelost door vlakbij de inlaat van het water zuurstof aan het fosfaat toe te voegen, waardoor het gewoon weer bezinkt.

 

‘Dergelijke centrales zullen in Nederland nooit volledig kunnen voorzien in de koudevraag’, realiseert Van Alphen zich. ‘Je bent afhankelijk van de omgeving: er moet een voldoende diepe plas nabij een industrieterrein liggen, anders werkt het kunstje niet. Maar het kan nog wel flink groeien. Het leveren van koelte aan bedrijven neemt bij ons momenteel twee procent van onze business in beslag. Dat willen we nog een flink stuk omhoog krijgen.’ Nuon is overigens het enige bedrijf in Nederland dat op deze wijze koelte aan bedrijven levert.