Jaap Meijers
Techniek verandert de wereld, verandert je loopbaan. In deze editie kijken we hoe schepen die zichzelf besturen het werk in de haven en de scheepsbouw compleet zullen veranderen.
Een schip dat zelf vaart, zonder een kapitein of stuurman aan boord. Dat is wat de Rotterdamse startup Captain AI mogelijk wil maken. Het bedrijf gaat een automatische piloot kunstmatig intelligent maken in een simulator waar ook de menselijke bemanning het vak in leert. Het werkt samen met VSTEP, dat de soft- en hardware maakt voor maritieme simulatoren. Captain AI heeft patrouillevaartuig RPA3 van het Havenbedrijf Rotterdam met camera’s omgetoverd tot een ‘floating lab’.
Vincent Wegener, CEO Captain AI
‘We willen schepen vooral autonoom laten varen, om de veiligheid te verbeteren. De meeste fouten worden door mensen gemaakt. Daarnaast zijn wereldwijd gewoon te weinig officieren om alle schepen te bemannen, onder meer door de vergrijzing. Je moet dus wel automatiseren.
‘Volledig autonome schepen zullen helemaal anders worden ontworpen. Er is geen woongedeelte meer nodig voor bemanning bijvoorbeeld. Waar wij uiteindelijk naar toe willen is dat je niemand meer aan boord nodig hebt en ook geen operator aan de wal. Maar autonoom varen zit echt nog in de beginfase. Het Noorse Kongsberg is de enige grote speler die al grote schepen autonoom laat varen. Er gebeurt minder met zelfvarende schepen dan met auto’s, omdat varen een grotere uitdaging is. Het is behoorlijk asset heavy. Met een auto kun je zo in je schuur wat sensoren toevoegen, maar een groot schip is een stuk minder toegankelijk. Er is een grote open-source-community bezig met autonoom rijden, en daar kunnen wij wel op voortbouwen. Ons streven is volgend jaar een demo te geven van een patrouilleschip van het Havenbedrijf dat autonoom kan varen.’
Harmen van Dorsser, innovatie-adviseur Havenbedrijf Rotterdam
‘Grote schepen varen nog steeds wel eens tegen een brug of over een binnenvaartschip heen. Dat moet natuurlijk helemaal niet meer kunnen. Ik denk dat schepen over een jaar of tien zichzelf mogen en kunnen besturen. Eerst remote controlled, maar daarna helemaal autonoom. Onze veiligheid en milieu hebben daar baat bij.
‘Veel schepen varen al op de autopilot met een alert-systeem, maar ik zie een volledig autonoom schip nog niet naar China varen, niet mensloos. Als je eenmaal op de lange strek op de Rijn naar Duitsland zit, dan heb je te maken met een snelweg waar af en toe een zijtak is, maar die over algemeen overzichtelijk is. Je kunt elkaar inhalen maar dat is het wel. Ik denk dat autonoom varen op de binnenvaart goed te doen is, met ‘collision avoidance’ en ship-to-ship-communicatie.
‘Een druk havengebied is roeriger en spannender, maar ook daar mogen we over tien jaar autonoom varen denk ik. Dus dat een schip zelf voor onderhoud naar een bepaalde locatie door de haven kan varen. Dat is veel efficiënter, want je hoeft dan niet mensen met een taxi ernaartoe te brengen die dan vier uur op dat schip moeten zitten.
‘Ik denk dat wij ook veel efficiënter kunnen gaan varen met onze eigen vaartuigen. Op een sleepboot is 24/7 bezetting. Als je dankzij autonome schepen naar dagdiensten kunt, dan is dat een enorme kostenbesparing.
