Bart Stam
In Nijmegen laat het Radboudumc een duurzaam en innovatief medisch centrum bouwen. Vijf ingenieursbureaus – Aronsohn, Deerns, DGMR, Peutz en ptg advies – zijn nauw betrokken bij Gebouw S.
Wat momenteel nog een gapend gat is, moet over drie jaar in Nijmegen het modernste en duurzaamste gebouw van alle Nederlandse academische ziekenhuizen zijn. Gebouw S biedt onderdak aan verpleegafdelingen, poliklinieken, staf- en patiëntenkamers. Het krijgt elf bouwlagen en drie atria van samen 45.000 m2.
‘Door zijn compacte vorm, alle duurzame systemen, het vele daglicht en groen, en de geavanceerde ICT-systemen, wordt dit een heel bijzonder gebouw’, aldus ir. René Bleeker, bouwdirecteur van Radboudumc. ‘Het gebouw is maar liefst 30 % energiezuiniger dan de eisen van het huidige Bouwbesluit. Daarnaast is het pand helemaal ingericht op Smart Hospital Technologies. Door de flexibele indeling kunnen we in de toekomst verdiepingen en ruimtes helemaal opnieuw inrichten.’ Ook houdt Gebouw S met veel daglicht en groen maximaal rekening met arts, verpleegkundige én patiënt. Bleeker: ‘In een prettige omgeving herstellen patiënten eerder met minder medicijnen.’
Deze ontwerpeisen betekenden volgens Bleeker een pittige opgave voor zowel architectenbureau EGM als voor de vijf advies- en ingenieursbureaus. Maar door goed onderling overleg staat er volgens hem over drie jaar een ultramodern, energiezuinig gebouw.
Bleeker: ‘Via slimme ICT-systemen kunnen we patiënten maximale zorg geven. Zo krijgt elke kamer een geavanceerd computersysteem, gebaseerd op kunstmatige intelligentie en algoritmen. Slaapt een patiënt bijvoorbeeld onrustig, dan registeren sensoren en microfoons dat. Vervolgens stuurt het systeem een signaal naar de verpleegkundigenpost, doet het licht aan en speelt een rustgevende boodschap af.’
Met hun tablet kunnen patiënten ook de gordijnen bedienen, fysiotherapie-oefeningen uitvoeren, of contact opnemen met de verpleging of het thuisfront. Bleeker: ‘Alle systemen worden nu uitgeprobeerd op proefpersonen in testkamers en in echte patiëntenkamers.’
Omdat duurzaamheid een belangrijke ontwerpeis was, bestaat de gevel van Gebouw S uit driedubbel glas dat zeer energiezuinig is. Dit laat het daglicht maximaal door, maar weert de infraroodstraling. Op het dak komen 800 zonnepanelen, naast de 4.000 PV-systemen die Radboudumc nog laat bouwen in de directe omgeving. Gebouw S wordt boven-dien aangesloten op het reeds bestaande warmte- en koudeopslagsysteem.
Een experiment is het gebruik van zogeheten phase-change-materialen in het datacentrum. Bleeker: ‘Doel is de warmte van de servers op te vangen en elders te gebruiken.’ Al deze maatregelen hebben ertoe geleid dat het Radboudumc in februari 2018 het prestigieuze Breeam Excellent-certificaat voor duurzaamheid heeft ontvangen. Dit als eerste universitaire ziekenhuis van Nederland!’
Bij het project zijn vijf ingenieursbureaus betrokken. Bleeker: ‘DGMR adviseert ons over alle duurzaamheidsmaatregelen en heeft ook de aanvraag ingediend voor het Breeam-certificaat. Deerns is verantwoordelijk voor de technische installaties. Dat zijn er nogal wat, gezien het feit dat in het hele gebouw maar liefst 24.650 m aan leidingen ligt.’
Als hoofdconstructeur houdt Aronsohn zich bezig met de draagconstructie: een beton- en staalconstructie met voorgespannen N-liggervloeren van 15 m. Verder verzorgt Aronsohn het bestek en detailtekeningen en de constructieve berekeningen. Bremen Bouwadviseurs heeft de kostenramingen van de adviseurs kritisch bekeken. Bleeker: ‘Verder is advies- en ingenieursbureau Peutz verantwoordelijk voor de bouwfysica en de brandveiligheid. Naast een traditionele brandbeveiliging willen we ook een nieuw softwaresysteem inzetten, een messagebroker dat. Dit moet de alarmeringen gaan delen met andere systemen.’ Tot slot adviseert ptg-advies over de huisvesting. Bleeker: ‘ptg-advies speelt een belangrijke rol in de programmering en ontwerpcoördinatie.’
