Hylas-telecomsatelliet aan te passen

Thomas van de Sandt

Op vrijdag 26 november is vanaf Frans Gyana de Hylas-1 satelliet, die het Britse telecombedrijf Avanti ontwikkelde in samenwerking met Esa, gelanceerd. De geavanceerde telecomsatelliet verzorgt breedband internet voor acht hotspots in Europa, waarbij de bandbreedte en het vermogen tijdens de operatie zijn aan te passen.

Het is voor de eerste keer dat de Europese ruimtevaartorganisatie Esa bij de bouw van een volwaardige satelliet heeft samengewerkt met een commerciële partij. ‘Op deze manier kunnen we nieuwe technologieën op een snelle en goedkope manier demonstreren tijdens een operationele missie’, aldus dr. Emmanuel Rammos, van de afdeling telecommunicatie en geïntegreerde toepassingen van Esa, dat huist bij Estec in Noordwijk.

 

Avanti Communications heeft het meeste bijgedragen aan het budget en gaat de satelliet gebruiken om televisie en breedband internet aan te bieden in Europa. Het bedrijf zorgde ook voor het omhulsel van de satelliet, de zogenaamde bus. Esa’s bijdrage betrof het meer innovatieve gedeelte: de instrumenten aan boord.

 

‘Hierin komt een serie technologische ontwikkelingen samen waaraan Esa de afgelopen jaren hard heeft gewerkt’, vertelt Rammos. De Hylas-1 is de eerste Europese telecomsatelliet die gebruik maakt van zogenaamde multiple beam technology. De geostationaire satelliet – hij draait zijn rondjes in precies 24 uur met de aarde mee – zendt verschillende microgolf-frequenties uit. Voor televisie gebruikt hij de zogenaamde Ku-band en voor breedband internet de Ka-band.

 

Het televisiesignaal wordt verzonden met een brede bundel, die bijna heel Europa bestrijkt. Voor breedband internet maakt de satelliet gebruik van acht smallere bundels naar verschillende hotspots (multiple beams). Nederland wordt niet gecoverd door een van de bundels. De hotspots liggen in Groot-Brittannië, het Iberisch schiereiland en een strook vanaf Polen en de Baltische Staten tot aan Griekenland. ‘Voor internettoepassingen is multiple beam technology een stuk effectiever’, aldus Rammos. ‘Je hoeft je signaal niet over heel Europa uit te zenden en je kunt dezelfde frequentie opnieuw gebruiken in alle acht bundels.’

 

Bijzonder is dat de verdeling van bandbreedte en vermogen tussen deze bundels vanaf de grond is aan te passen. Aan deze eigenschap heeft Hylas, dat staat voor Highly Adaptable Broadband Satellite, zijn naam te danken. ‘Op deze manier kan Avanti tijdens de hele levensduur van de satelliet inspelen op de vraag vanuit de markt’, aldus Rammos. Hylas-1 is ontworpen op een levensduur van vijftien jaar, maar het is heel gebruikelijk dat satellieten langer in gebruik blijven. Dankzij speciaal door Esa ontwikkelde versterkers gaat het aanpassen van de signaalsterkte niet ten koste van de energie-efficiëntie.

 

Volgens Rammos heeft Esa ten doel in de toekomst meer publiek-private samenwerkingen op te zetten voor volledige missies. ‘Dat gebeurt nu al. We hebben bijvoorbeeld de Alphasat, een telecomsatelliet met een nieuw soort bus, waarin we samenwerken met Inmarsat en de SmallGeo missie, samen met het Spaanse Hispasat.