Mark van der Heijden
Op het Zwolse bedrijventerrein Hessenpoort rijden na de zomer fietsers over een hout-betonnen brug. Het ontwerp van ingenieursbureau ipv Delft is duurzaam en onderhoudsarm, zegt projectleider Ronald Rozemeijer.
Het ontwerp van een brug met houten liggers en een dun betonnen dek was al klaar voordat ipv Delft de opdracht in Zwolle kreeg. ‘We krijgen steeds meer vragen van gemeenten die praktische invulling willen geven aan duurzame projecten’, zegt Rozemeijer. ‘Tegelijk merkten we ook dat als we met een oplossing in hout kwamen, er weerstand bestaat vanwege beheer en onderhoud.’
De oplossing die het ingenieursbureau in samenwerking met Knipscheer Infrastructuur bedacht, en waar later de gemeente Zwolle voor koos, was de houten liggers te beschermen met een dun betonnen dek. ‘Het voornaamste voordeel van hout is dat het een herwinbaar materiaal is en daarmee een stuk duurzamer. Het heeft minder impact op het milieu, ook qua bewerking en vervoer. En het is het best als het Europees hout is.’
Hout is zeker in Duitsland en Scandinavische landen een gewoon bouwmateriaal voor constructiewerken, meer dan in Nederland. ‘Het vraagt zeer specifieke kennis die in Nederland niet zo bekend is. We hebben hiervoor een literatuurstudie gedaan en voor dit project samengewerkt met Adviesbureau Lüning, gespecialiseerd in houtconstructies.’
De houten liggers zijn gelamineerde balken van de zachthoutsoort Lariks. Minder sterk wellicht dan hardhout, wel beter te lijmen. De liggers worden zo gelegd dat ook bij de landhoofden voldoende ruimte is om te ademen. Direct daarbovenop wordt in een bekisting het beton gestort om het hout te beschermen tegen water en zon.
‘Voor hout-beton combinatie heb je twee manieren. Of je kan het beton er los opleggen of verbinden met elkaar. We hebben voor verbinden gekozen, want dan werken hout en beton constructief samen. Afhankelijk van de belasting heb je daarvoor ook verschillende verbindingsprincipes. De belasting is bij deze brug niet zo hoog, dus hebben we voor een reguliere oplossing gekozen; stalen doken. Bij vrachtverkeer dat kan remmen moet de schuifkracht opgevangen worden. Dan kan je met nokken werken.’
Het ontwerp is interessant voor bruggen vanaf circa 8 meter lengte. ‘De betonnen deklaag heeft een minimale dikte nodig, omdat we daarin ook de wapening kwijt moeten Bij een kortere brug kun je net zo goed een volledig betonnen brug doen. Liggers hebben dan geen toegevoegde waarde meer.’
