Garen spinnen uit afgedankt textiel

Egbert van Hattem

Salomon Frankenhuis & Zn (SFZ) investeerde 2,5 miljoen euro in een vervezelaar voor afgedankte T-shirts en tapijten. In het gebouw huist nu ook open innovatiecentrum Texperium dat zoekt naar procesverbeteringen en hoogwaardige toepassingen bij het hergebruiken van textiel.

Vervezelen is een oud ambacht waarin textiel stevig wordt aangepakt. Maar nooit agressief, zegt technisch directeur ing. Gerard Reimert van SFZ erbij. ‘Het is een subtiel spel waarin we met de nieuwe machine aan oneindig veel knoppen kunnen draaien.’ Doel is het openen van textiel en daarin zo ver mogelijk gaan, altijd met het kwetsbare eindproduct voor ogen: zo lang en schoon mogelijke vezels van katoen, wol of polyester. Al 140 jaar voert SFZ, dat is begonnen als sorteerder van afvalproducten uit de Twentse textielindustrie, het ambacht uit.

 

Na een traumatische brand eind vorig jaar, enkele maanden voor ingebruikname van het nieuwe pand, staat er nu een nieuw machinepark van wereldformaat. Tevens huist open innovatiecentrum Texperium sinds vorige week in hetzelfde pand. Het welkomstsymposium in theater De Kappen, de dag nadat minister Tineke Huizinga het centrum opende, werd door alle ketenpartijen druk bezocht.

 

Het machinepark biedt een groot aantal mogelijkheden. De zogenaamde balenguillotine snijdt veelal reeds vernietigd textiel eerst in handzame plakken. Die gaan vervolgens door tamboeren: stalen trommels met spijkers die alles stuktrekken. Het door Laroche geleverde park kan drie ton textiel per uur aan en is technisch uniek in zijn soort.

 

Reimert: ‘We kunnen in het proces tot zeven trommels gaan. De laatste heeft 170.000 pinnen en is frequentiegeregeld tot een toerental van 1500. Maar dat is allemaal niet het belangrijkste. In tussenstappen schudden we de vezels flink op en benutten we de zwaartekracht optimaal om vezels en verontreiniging van elkaar te scheiden. Daardoor kunnen we grove stromen zoals tapijt ook aan. Verder vangen we de allerlaatste metaalresten honderd procent af. Door de vele extra parameters zal het enige tijd kosten om de machine per productstroom optimaal af te stellen.’

 

Ook aan de voorkant van het proces valt nog veel te winnen, aldus initiatiefnemer Anton Luiken van Texperium. Het eerste blikvangende project van het innovatiecentrum dient als voorbeeld. Negentig ton KLM-pakken van 11.000 stewardessen worden omgevormd tot hoogwaardige producten voor bijvoorbeeld de bouw. De eerste voorbeelden, zoals geluidsisolerend vilt en vulmateriaal voor wanden, werden op het symposium gepresenteerd. Luiken: ‘We werken met branchepartners aan een near-infrared scheidingstechniek om vergaand op textielsoort en kleur voor te sorteren. Dat scheelt enorm in latere toepassingsmogelijkheden’

 

De vezel-halffabrikaten van SFZ worden al creatief verwerkt in typische non-woven producten als hoedenplanken in auto’s, tapijtonderlagen en isolatie. Reimert weet zeker dat het proces dusdanig verbetert dat in de toekomst daadwerkelijk garen valt te spinnen uit de output van de vervezelaar. ‘Ik ga dan niet voor een geweven dweil maar voor een stijlvol overhemd.’