Johan Herrenberg
Drones, of UAV’s (Unmanned Aerial Vehicles), waren oorspronkelijk bedoeld als een zoekinstrument voor tonijnvissers, alleen: die beten niet. Na 9/11 deed de Amerikaanse defensie dat wél.
Bewapende drones zijn een droom: de piloot vliegt veilig achter zijn monitor, hij is soms wel duizenden kilometers van zijn doelwit verwijderd en volledig onkwetsbaar, een pré voor een democratisch systeem dat het uit de aard der zaak lastig vindt de dood van landgenoten te verkopen aan een kiezerspubliek.
Uit de hedendaagse oorlogsvoering zijn drones niet meer weg te denken, maar ook daarbuiten manifesteren ze zich steeds sterker. In deze kindermaand december scoren drones (naast robots) het hoogst op de verlanglijstjes. ‘Bart ziet ze vliegen!’ juicht een bekende speelgoedzaak dus op zijn webpagina. Waar Bart dat precies doet, is mij onduidelijk, want ‘dronen’ is in Nederland aan zulke strenge regels gebonden, dat de enige toegestane plek the middle of nowhere lijkt te zijn. (Het werkwoord ‘dronen’ leest u hier voor het eerst.) Ik verwacht heel wat teleurgestelde kinderen, in navolging van de gefrustreerde enthousiastelingen die zich beklagen op de drone-sites.
Het rapport A Blessing in the Skies? verkent de commerciële uitdagingen en kansen van drones in Nederland. Het werd geschreven door HSD (The Hague Security Delta), een ‘veiligheidscluster’ in de Residentie, waarin bedrijven samenwerken met overheids- en kennisinstellingen. Ik las daar dat er wereldwijd inmiddels 471 dronefabrikanten zijn, waarvan 176 in Europa, en dat meer dan tachtig landen drones hebben en gebruiken. Ook in Nederland zijn er tweehonderd, meest kleine, dronebedrijven; hoeveel hobbyisten zelf een drone in elkaar zetten, is onbekend.
HSD stelt dat de private sector de komende jaren de drijvende kracht zal zijn achter de ontwikkeling van nieuwe toepassingen van dronetechnologie. Interesse van de zijde van publieke lichamen als politie en brandweer is er ook, maar die zullen de dronebranche niet gauw een impuls kunnen geven, want wetgeving en aanschaf gaan te langzaam. Als het aan HSD ligt, kijken we over enkele jaren naar de lucht om daar witte meeuwen te zien én de blauwe bezorgdrones van Bol.
Wat de acceptatie en verdere ontwikkeling van een technologie altijd helpt, zijn artistieke en competitieve toepassingen. Wedstrijden tussen dronepiloten heb je al. En in 2016 vindt het tweede New York City Drone Film Festival plaats. Je kunt video’s inzenden in verschillende categorieën, zoals Verhaal, Landschap/Architectuur en Extreme Sporten. Dronefilms creëren ‘een nieuwe fotografische taal’, waarmee de traditionele luchtfotografie een concurrent heeft gekregen.
Is het niet ironisch dat drones, die door 9/11 zo’n hoge vlucht konden nemen, nu in New York puur esthetisch worden gevierd? Als er ooit vijandige drones boven de ‘Big Apple’ verschijnen (een niet ondenkbeeldige nachtmerrie), zou het gewelddadige aspect van dit allengs ingeburgerde fenomeen weer helemaal helder zijn.
Johan (J.Z.) Herrenberg is schrijver en alfa in hart en nieren, maar met een warme belangstelling voor techniek
