Thomas van de Sandt
Op zich mooi natuurlijk, zo’n megaproject voor zonne-energie bij Tata Steel in IJmuiden. De 25 ha aan zonnepanelen op het dak zijn straks genoeg om zevenduizend huishoudens van stroom te voorzien, zo meldt het bedrijf trots in een persbericht, cijfers die door nagenoeg alle media klakkeloos en zonder kanttekening zijn overgenomen.
Maar wacht eens, is Tata Steel niet de grootste energieverslinder van Nederland? Hoe verhoudt dit zonneproject zich dan tot het totale energieverbruik van het bedrijf? Dat staat nergens in het persbericht genoemd. Even verder speuren dus.
Maar op internet is over de energiebehoeften van Tata Steel nauwelijks iets te vinden. Een maatschappelijk jaarverslag over 2013 geeft wel enkele cijfers, maar geen eenduidig antwoord. Navraag bij het staalbedrijf leert dat Tata Steel helemaal geen cijfers vrijgeeft over zijn totale energieverbruik; dat zou alleen maar verwarring opleveren, omdat energiecijfers op vele manieren zijn te interpreteren, zo is de lezing. Nou is dat laatste waar, maar om nou alleen maar op de interpretatie van Tata Steel te moeten varen, is natuurlijk ook wat vreemd.
Maar goed, het bedrijf wil wel enkele percentages geven, waarmee we een idee kunnen krijgen van de schaal der dingen. Zo is Tata Steel in zijn eentje goed voor zo’n 2 % van het stroom- en gasverbruik in Nederland. Dat betekent dat de zonnepanelen straks in 1 % van het totale energiegebruik van het fabrieksterrein in IJmuiden voorzien. Volgens de eigen interpretatie van Tata Steel dus.
Zo’n grote investering voor een energiebesparing van slechts 1 %. Is dat niet vooral window dressing? Kun je dan niet beter je productieproces efficiënter inrichten? ‘Wij doen beide’, zegt een woordvoerder van Tata Steel. ‘Sinds 1990 is de hoeveelheid energie die nodig is voor de productie van een ton staal met 31 % gereduceerd. Maar we kijken ook naar de mogelijkheden van duurzame energie. Uiteindelijk gaat ons dat ook geld opleveren.’
En dat is opvallend. Vaak wordt beweerd dat het belastingvoordeel voor grootverbruikers in energie (die 0,06 eurocent/kWh energiebelasting betalen t.o.v. 12,3 eurocent/kWh voor de consument) een rem zet op de ontwikkeling van duurzame energie. Maar nu blijkt dat de grootste energieverbruiker van Nederland wel degelijk bereid is fors te investeren in zonnepanelen en daar op termijn mee denkt te kunnen verdienen ook.
Of dat de staalindustrie duurzaam maakt? Nee, voorlopig nog lang niet. Daarvoor is het wachten op grote veranderingen in het productieproces. Tata Steel neemt hierin het voortouw met Hisarna, een geheel nieuw proces voor de productie van ruwijzer, dat 20 % in de uitstoot van CO2 moet besparen. Maar hoewel Tata Steel al meerdere tests op pilotschaal erop heeft zitten, zal het nog wel een paar decennia duren voordat Hisarna in de kapitaalintensieve staalindustrie daadwerkelijk voet aan de grond krijgt.
Tot dan toe is de investering in zonnepanelen een druppel op de gloeiende (staal)plaat.
