Gerald Schut
Er liggen weer kerncentrales op de formatietafel voor het nieuwe kabinet. Dat meldde de Volkskrant vorige week. Twee stuks. VVD en CDA hadden om acht gevraagd, dus het worden er twee volgens de logica van de politieke koehandel.
Jammer genoeg barstte onmiddellijk gekrakeel over kosten los, terwijl het probleem daar helemaal niet zit. Er is de afgelopen jaren een waaier aan rapporten over kernenergie in Nederland verschenen en doorgaans waren de uitkomsten eenvoudig te voorspellen door te lezen wie de opdrachtgever was. Ja, kernenergie is nu duurder en, nee, kernenergie is met zijn minieme kans op een grote ramp niet te verzekeren in een vrije markt, dus een staatsgarantie is onvermijdelijk. Maar uiteindelijk gaat het er niet om dat de marginale kosten van een extra kWh kernenergie nú een stuk hoger liggen dan die van een kWh wind- of zonnestroom. Het gaat om de totale kosten van je energiesysteem en daarin ontlopen kernenergie en hernieuwbare bronnen elkaar niet veel, toonden de cijfermeesters van het PBL (Planbureau voor de Leefomgeving) en TNO. ‘Kernenergie is een maatschappelijke keuze. Voor de kosten maakt het niet veel uit,’ stelde Pieter Boot van het PBL vorig jaar.
Een veel genoemd ‘bezwaar’ tegen kernenergie is dat zo’n centrale graag altijd aanstaat. Ook als er veel wind en zon is. Maar de wisselvalligheid van hernieuwbaar is een nadeel van hernieuwbaar en niet een nadeel van kernenergie. Als je in plaats van een kerncentrale 12 extra windparken neerzet, ga je die ook niet expres uitzetten als het waait om de bestaande windparken te beschermen.
Leveringszekerheid staat door de gascrisis plotseling weer scherp op het netvlies als doel voor het energiesysteem, na jarenlang onder het tapijt geveegd te zijn. Daarvoor is kernenergie een fijne aanvulling. En als we nu gaan bouwen staat de eerste kerncentrale er pas na 2030, dus ter geruststelling: het doel van 20 GW wind op zee uit het Klimaatakkoord komt er niet door in gevaar.
Kernenergie heeft ook internationaal de wind opeens weer mee. Macron wil een half miljard euro steken in de ontwikkeling van kleine modulaire reactoren (SMRs) die in een fabriek in elkaar geschroefd kunnen worden en dus hopelijk minder bouwplaatsvertragingen tegenkomen. Met een vermogen van een tiende van een reguliere reactor en kostenplaatje dat ook in die bandbreedte zou moeten vallen, wordt de oplossing ineens voor veel meer partijen betaalbaar. De Britse fabrikant Rolls Royce gaat er ook groots op inzetten.
SMRs bieden zicht op schaalbare kernenergie tegen voorspelbare kosten. En dat zou een zegen zijn, omdat we na twee weken Glasgow weer weten dat de klimaatcrisis zo nijpend is dat we die niet gaan oplossen met louter rechtse hobby’s of met louter linkse hobby’s. Zullen we gewoon én-én gaan doen in plaats van elkaar vliegen afvangen?
Er gaan ook weer steeds meer stemmen op om de Californische kerncentrale bij Diablo Canyon, die in 2025 zou sluiten langer open te houden. (Fotocredit: Tracey Adams Wikimedia)
