Gerald Schut
In deze rubriek staat TW stil bij opmerkelijke feiten, die een verrassende blik werpen op de actualiteit. Deze keer viel ons oog op een artikel op tech-site Wired, waarin de moeizame relatie tussen islam en kunstmatige intelligentie (AI) wordt besproken.
Vorig jaar wonnen twee Pakistaanse wetenschappers de een beurs van $25.000 als onderdeel van het Facebook Ethics in AI Research Initiative. Met de beurs hoopt Facebook traditionele kennis van overal op de wereld te koppelen aan onderzoek naar kunstmatige intelligentie. Volgens elektrotechnicus Junaid Qadir en ethicus Amana Raquib zijn de 2 miljard moslims wereldwijd niet of nauwelijks vertegenwoordigd bij de ontwikkeling van AI. Raquib: ‘Veel van deze techniek wordt opgelegd aan moslims, niet ontwikkeld mét moslims. Daardoor stelt niemand de cruciale vraag of we dit soort technieken in de eerste plaats überhaupt wel nodig hebben.’ Nu is dat laatste een goede vraag die natuurlijk niet alleen door moslims wordt gesteld.
Welke ethische vragen zijn dan wel specifiek voor de islam? Volgens Raquib bijvoorbeeld de vraag in welke mate levensverlenging een doel op zich is. In de islam is het een gangbaar idee dat de Allerhoogste besluit wanneer het einde aan een leven gekomen is en niet de mens of kunstmatige intelligentie. Om die reden waren er in de moslimwereld corona-patiënten die niet aan de beademing wilden.
Gevraagd hoe een volgens islamitische principes geprogrammeerd zelfrijdende auto zou reageren op de keuze tussen het leven van een voetganger en een bestuurder, reageert Qadir dat dit de verkeerde vraag is. ‘Wat heb je aan een apparaat waarmee je alleen maar kunt kiezen uit slechte opties?’ Volgens Muhammad Aurangzeb Ahmad van de University of Washington verdwijnt daarmee voor een moslim de ethische vraag overigens niet: je hebt altijd beperkte middelen en moet kiezen hoe je die middelen inzet. Hij wijst op de islamitische denker Al-Ghazali die in de 11e eeuw een variant op het trolley dilemma, opperde: mag je passagiers van een zinkend schip gooien als je daarmee de meerderheid van de opvarenden kunt redden? Hopelijk zou het in AI opkomen om zelf te springen.
