Mischa Brendel
De maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus nopen menigeen tot thuiswerken. Er wordt al jaren gesproken over flexibel werken, vanuit huis werken en het nieuwe werken, maar nu bevinden we ons opeens in een situatie waar er massaal gedwongen thuisgewerkt wordt. Is dit een goede testcase?
‘Je kunt niet van een testcase spreken. Dit is geen test, dit is de werkelijkheid’, vertelt ir. Wim Pullen, directeur van het Center for People and Buildings. Dit kenniscentrum houdt zich bezig met mens, werk en werkomgeving. ‘Maar het is wel een heel interessante casus. Dit is zonder weerga, dit hebben we nog niet meegemaakt.’
Dat stelt ook dr.ir. Rianne Appel, universitair hoofddocent bedrijfsvastgoed en werkomgevingen bij de faculteit bouwkunde aan de Technische Universiteit Eindhoven. ‘Dit is geen gewone manier van thuiswerken; nu moet je in een keer alles thuis gaan doen. Sommige activiteiten zullen best thuis kunnen, maar voor andere is dat veel moeilijker. En het tweede lastige is dat je partner en/of kinderen in huis hebt; het is een hele andere situatie.’
Pullen: ‘Opeens zie je een paar rollen door elkaar lopen: je bent opvoeder, onderwijzer en werkende. Je moet zoeken naar een nieuwe balans om al die rollen als ballen in de lucht te houden.’
Het zal dus vooral op psychologisch vlak een impact hebben. Maar juist daarom kan de huidige situatie veel waardevolle data opleveren, stelt Pullen. ‘Wij bereiden ons voor om een grootschalig onderzoek op te zetten. Zo zijn veel mensen nu noodgedwongen op een ongemakkelijke manier begonnen met thuiswerken. Is het na twee dagen of een week nog steeds ongemakkelijk, of raken we ingespeeld en georganiseerd op de thuissituatie? En wat als dit langer dan drie weken gaat duren, kunnen we de bedrijvigheid dan georganiseerd houden?’ Pullen wil kijken naar het gedrag van mensen: verandert hun stemming, gaan ze juist creatief met instrumenten om?
Appel verwacht dat thuiswerken op de langere termijn negatieve effecten zal hebben. ‘Als je mensen echt veel laat thuiswerken, is dat waarschijnlijk niet zo goed voor de mentale gezondheid en productiviteit. Studies tonen aan dat mensen die deels thuis mogen werken zich productiever voelen, maar dat mensen die dit fulltime doen, zich juist minder productief voelen. Dit komt onder andere door het gemis van contact met collega’s en het gevoel bij een organisatie/groep te horen. Er zijn dan ook diverse grote bedrijven die hun medewerkers in het verleden eerst thuis lieten werken en daarna niet meer.’
Appel voorziet vooralsnog geen problemen op ICT-gebied+ ze wijst er wel op dat diensten als Skype of videostreamingsdiensten hun bandbreedte wellicht moeten vernauwen als iedereen er massaal gebruik van gaat maken, zoals Netflix ook al doet. Pullen wijst erop dat zich een situatie voor kan doen waarbij de internetinfrastructuur het niet aankan. Dan is er een noodstrategie nodig, waarin alleen de cruciale functies gebruik kunnen maken van die infrastructuur.
Het blijft gissen naar de uitkomst van deze casus. Pullen: ‘Wie het weet mag het zeggen. We moeten dit met elkaar doormaken. Maar er gaan andere slachtoffers vallen dan alleen degenen die besmet worden met het coronavirus; dit is ook een psychologische test.’
