Boris van Zonneveld
Al jaren waarschuwen experts dat terroristen vuile bommen of kernbommen zullen gebruiken. Voormalig CIA-agent Amaryllis Fox doet in haar boek Mijn leven undercover haar inside verhaal uit de doeken.
De kans dat terroristen van bijvoorbeeld Al Qaida of IS vuile bommen of kernbommen kunnen bemachtigen wordt door deskundigen doorgaans bijzonder klein geacht. Het feit dat er nog nooit een aanslag mee is gepleegd, lijkt dat te ondersteunen. In haar boek Mijn leven undercover beschrijft voormalig CIA-agent Amaryllis Fox de praktijk en blijkt dat het er achter de schermen toch een stuk grimmiger aan toegaat.
Hoewel het boek enigszins sensatiezuchtig, op zijn Amerikaans, wordt aangevlogen, heeft Amaryllis Fox wel een boeiend verhaal te vertellen. Zij beschrijft undercoverwerk in landen zoals Pakistan, waar zij onder een dekmantel zakendoet als iemand met interesse in nucleaire wapens. Zo wil zij in contact komen met handelaren met wie terroristen zakendoen. Het blijkt dat er een levendige zwarte markt is voor dergelijke waar. Zo kan zij een speciaal type beryllium kopen dat bruikbaar is voor het maken van reflectors die neutronen in een nucleaire reactie terugzenden om een groter effect te realiseren. Met zo’n reflector kan een terreurcel een bom maken met veel minder hoogverrijkt uranium of plutonium dan anders nodig zou zijn.
Ook yellowcake wordt verkocht, uranium dat uit de grond is gehaald, vermalen is en in zuur is geweekt om het uranium eruit te extraheren. Het kost $ 50.000 voor een hoeveelheid die een terreurcel nodig heeft om een primitieve vuile bom te maken. Voor een echt kernwapen moet de yellowcake verrijkt worden. Daarvoor moet het worden omgezet in een gas, uraniumhexafluoride, dat vervolgens moet worden geïnjecteerd in centrifuges die draaien met twee keer de snelheid van het geluid.
Daar gaan de meeste staatsprogramma’s van start. In die context doen duizenden zorgvuldig gemaakte centrifuges er een jaar of langer over om genoeg uranium te verrijken voor een kernbom. Gelukkig hebben terroristen niet genoeg hoogverrijkt uranium liggen, maar met beryllium en 10 pond plutonium kan een terreurcel wel een bruikbaar wapen maken. Dat heeft dan de grootte van een softbal.
De handelaar waar Fox zaken mee doet heeft ook connecties in Arzamas-16, tegenwoordig Sarov, de gesloten stad waar aan Russische kerntechnologie wordt gewerkt. Daar werden vroeger draagbare atoombommen bewaard en de CIA denkt dat er op zijn minst 150 tot 200 van deze kofferbommen vermist zijn. Zo’n bom zou een compleet stadscentrum onbewoonbaar maken. Een cel van Al Qaida blijkt in afgelegen streken van Tsjetsjenië naar een dergelijk wapen te hebben gezocht, ontdekt Fox. Haar boek maakt wel duidelijk dat er onder de oppervlakte veel meer speelt dan in de journaals aan de orde komt.
