Gerald Schut
Na ‘Parijs’ te hebben opgezegd en de emissiestandaarden voor auto’s versoepeld te hebben, zet de Amerikaanse president Donald Trump nu ook het Clean Power Plan (CPP) bij het grof vuil. Het laatste stukje milieubeleid van zijn voorganger Barak Obama wordt vervangen door het Orwelliaans getitelde Affordable Clean Energy (ACE).
Obama’s Clean Power Plan beoogde de CO2-emissies van de Amerikaanse energiesector in 2030 met 32 % te laten dalen ten opzichte van 2005. Als het alleen aan Trump gelegen had, zou hij de regels volledig hebben afgeschaft, maar juridische uitspraken verhinderen dat.
In 2007 wonnen twaalf Amerikaanse staten een ‘Urgenda-achtige’ rechtszaak die de Environmental Protection Agency (EPA) dwong om CO2-uitstoot te reguleren. Een verplichting die twee jaar later nog eens verzwaard werd toen de EPA vaststelde dat klimaatverandering een gevaar voor de volksgezondheid vormt. Trump kon het CPP dus niet afschaffen, maar alleen vervangen door iets minder strengs, dat op papier toch pretendeert emissies te regelen. Affordable Clean Energy dus. ACE geeft individuele staten het recht hun eigen emissiereductiedoelen te stellen. Die mogen 0 % zijn. De kans is klein dat Republikeinse staten serieuze doelen zullen stellen.
Volgens de EPA zal het plan in 2030 0,7 à 1,5 % extra reductie verzorgen vergeleken met helemaal géén beleid. Critici noemen het niet te onderscheiden van ‘een afrondingsfout binnen de foutmarge.’ De Union of Concerned Scientists beklaagt zich dat ACE eigenlijk zelfs slechter is dan niks doen door niet langer naar de totale uitstoot van een centrale te kijken, maar naar de uitstoot per uur. De totale emissies kunnen daarmee omhoog gaan als kolencentrales langer gaan draaien.
Om tot minder emissiereductie te hoeven komen verandert de EPA haar uitgangspunt bij de berekening van de maatschappelijke kosten en baten van emissiereductie. Zo gaat de ‘discount rate’ van 3 naar 7 %, waardoor kosten in het heden veel zwaarder tellen dan voorheen. Bij een discount rate van nul zijn investeringen in de toekomst even waardevol als investeringen nu. Hoe hoger de discount rate, hoe minder zinvol investeringen in de toekomst.
Sinds 2010 is 40 % van de Amerikaanse kolencentrales gesloten, enerzijds door concurrentie van goedkoop schaliegas en hernieuwbare energie, anderzijds doordat het CPP boven de markt hing. Hierdoor is de uitstoot van de elektriciteitssector nu al met 28 % gedaald ten opzichte van 2005, waarmee het plan van Obama dus al bijna gerealiseerd is.
De kans is klein dat ACE binnen twee jaar in werking zal treden. Een verbond van zeventien staten heeft al aangekondigd een juridische strijd aan te zullen binden, net zoals het CPP van Obama door rechtszaken ook nog steeds niet in werking getreden was. Dat betekent dat wanneer Trump niet herkozen wordt, een volgende president ACE kan vervangen door een meer ambitieus plan. Maar al die jaren van politieke strijd via rechtbanken zijn verloren tijd om echt iets aan klimaatverandering te doen.
