Christian Jongeneel
ASML is een one-trick pony, zo schreef TW-hoofdredacteur Erwin Boutsma in TW 33/34 van vorig jaar op deze plek. Zodra het even tegenzit met de ontwikkeling van het beoogde nieuwe paradepaard, de euv-waferstepper, wordt de computerchipwereld nerveus.
Een half jaar geleden meldde Intel, een van de belangrijkste afnemers van ASML, dat de nieuwe wafersteppers op zich zouden laten wachtten. Prompt duikelde de koers van het ASML-aandeel. Het Veldhovense bedrijf zelf reageerde laconiek op de beurshectiek.
ASML mag dan drijven op één kunstje, het is wel een essentieel kunstje voor de wereldeconomie. En de concurrentie ligt wat dat betreft mijlenver achter. Dus als Veldhoven vertraging oploopt met de innovatie, hebben Intel, Samsung en hun gelijken weinig andere keus dan wachten. Hoewel de euv-machines nog niet uitontwikkeld zijn, noteerde ASML er in 2016 al achttien orders voor, goed voor € 2 miljard.
Het was een van de redenen achter het topjaar dat ASML afsloot. De omzet steeg met een half miljard euro naar € 6,8 miljard. Het werknemersbestand groeide met bijna 10 % tot 17.500 mensen. Topman Peter Wennink sprak de verwachting uit dat de omzet in vier jaar naar € 11 miljard zal stijgen. Ook riep hij de regering op een hogesnelheidslijn van Eindhoven naar Düsseldorf te realiseren, een oproep die de burgemeesters van beide steden vorig jaar ook al deden. En hij waarschuwde voor een gebrek aan personeel.
Terwijl de euv-machines iets langer in het lab blijven dan gehoopt, verkoopt ASML gewoon nog de oudere modellen, want de chipsmarkt maakt een groeispurt door. Het Taiwanese TSMC, de grootste chipsfabriek ter wereld (met Apple als grootste klant), voorspelt voor zichzelf dit jaar een groei van 5 tot 10 %. Samsung ziet de productie van chips als een van zijn topmarkten in 2017. De verkoop van mobiele telefoons vlakt wat af, maar het Internet of Things, inclusief auto’s, maakt dat meer dan goed. Het is niet waarschijnlijk dat de digitalisering in de komende jaren tot stilstand komt.
ASML blijft tegelijkertijd strategisch zijn positie versterken. Het heeft bijvoorbeeld een aandeel genomen in lenzenmaker Zeiss, een van zijn cruciale toeleveranciers, net zoals Intel en Samsung een belang namen in ASML. Er zijn veel klanten voor chipmachines, maar in de aanleverlijn zit een aantal one-trick pony’s die met kapitaal gevoed moeten worden. Geldgebrek in de bottleneck mag niet de reden zijn waarom de innovatie van een wereldwijde biljoenenindustrie stokt.
ASML zit dan ook op rozen. Natuurlijk betekent vertraging in de komst van nieuwe technologieën dat klanten gemiddeld langer met hun oude machines doen. Dat kost geld. Maar zolang de wereldwijde vraag harder groeit dan dat, zit ASML in de lift, simpelweg omdat er geen grote kapers op de kust zijn. De lijn loopt misschien niet recht omhoog, maar omhoog gaat ze.
Christian Jongeneel is freelance medewerker van TW.
